دوره قاجار به اعتقاد بسیاری از پژوهشگران، عصر ورود به دوران جدید محسوب میشود و پدیدههایی مثل مدرنیته و استعمار جامعه ایرانی را دستخوش تحولات جدی کرد.
رضا دهقانی نویسنده «تاریخ مردم ایران در دوره قاجار» در مقدمه کتاب آورده است: «قاجارها پس از تسخیر سراسر ایران، سنتی پایدار در مملکتداری به وجود نیاوردند، بلکه در بهترین حالت اقتباسکننده و مقلد الگوهای دیوانسالاری صفویان بودند جز اینکه در طی جنگهای خانمانسوز با روسیه، بخشهای وسیعی از خاک ایران را از دست دادند و ایرانِ تاریخی را از مرتبه شاهنشاهی یا امپراتوری تا سرحد دولتی وابسته و ناتوان تنزل دادند. اما در بعد مردمی جامعه ایران همچنان با متابعت از سنتهای دیرپای خود به حیات اجتماعی خویش ادامه میداد و جامعه از گونهای همسازگری و تعادل برخوردار بود.»
این کتاب در پنج فصل به تعریف و تبیین ابعاد و وجود متنوع حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مردم ایران در دوره قاجار میپردازد. «تاریخ سیاسی-دودمانی»، «ساختار اقتصادی-اجتماعی»، «سازمان و تشکیلات اداری»، «اوضاع فکری-فرهنگی» و «هنر و صنعت» عناوین فصلهای کتاب حاضر هستند.