کتاب از سرزمین بی پرنده تا قلعه

کتاب از سرزمین بی‌پرنده تا قلعه شامل دو متن ارزشمند نوشته‌ی محمود زند مقدم است متن اول قلعه درباره‌ی تن فروشی و تن فروشان در محله‌ی شهر نو تهران است که پژوهش آن از اواخر دهه‌ی چهل شروع شد و در سال ۱۳۵۶ به نگارش درآمد و متن دوم سرزمین بی‌پرنده حاصل سفر این جامعه‌شناس و انسان‌شناس است به بلوچستان در سال ۱۳۴۱ مشاهدات او از این سفر تصویری زنده از زندگی بلوچان ارائه می‌دهد.

از متن قلعه آن سوی شیارها پیاده رو گل آلود و کنار پیاده رو خانه‌های قلعه یک طبقه و دو طبقه و تک و توک سه طبقه با پنجره‌های چوبی بیشتر به رنگ آبی یا سبز خفه و در ابواب جمعی خانه‌ها، پاسگاه قلعه....

هنوز چند قدمی دور نشده‌ای از دروازه‌ی قلعه بوها هجوم می‌آورند بوی تند ادرار و لجن بوی سنگین زباله و تنهای متعفن و زخم‌های به چرک نشسته استفراغ‌های چند شبانه روزمانده و ناگهان جلو پایت پیرزنی به زمین چسبیده مثل سوسکی که لگدمال کرده باشند و تاری که پیرزن تاب خورده است گردش و سکسکه‌های تار....

سر بالا کنی، تصویرها گله به گله گله‌های پراکنده‌ی زن‌ها جلو درهای چهارطاق چشم در راه و بزک کرده....