کتاب از این سموم

امپراتوری مغول (به مغولی: yeke Mongγol ulus ت.ت. 'ملت بزرگ مغولان یا ملت بزرگ مغول') امپراتوری بزرگی بود که طی سده‌های ۱۳ و ۱۴ میلادی، به مدت ۱۶۲ سال حکومت کرد. این امپراتوری از شرق آسیا آغاز شد و سرانجام، از اروپای شرقی تا دریای ژاپن کشیده شده و قسمت عظیمی از سیبری را هم تحت تصرف خود گرفت و در جنوب آسیا، جنوب شرق آسیا، غرب آسیا و بخشی هایی از شبه قاره هند نیز گسترده شد. امپراتوری مغول به‌عنوان بزرگ‌ترین امپراتوری سده‌های میانی و دومین امپراتوری بزرگ در تاریخ شناخته می‌شود. این امپراتوری در پهناور‌ترین حد خود (۸۸ سال پس از تشکیل)، مساحتی بالغ‌بر ۲۴٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع یعنی در حدود ۲۵ درصد مساحت کل زمین را تحت پوشش قرار می‌داد و بر جمعیتی بالغ بر ۱۰۰ میلیون نفر (۳۱ درصد جمعیت زمین) حکمرانی می‌کرد. این امپراتوری عظیم بعد‌ها چهارپاره شد و امپراتوری‌های خانات جغتای، اردوی زرین، ایلخانان و دودمان یوآن از آن پدید آمد و به تدریج رو به اضمحلال رفت؛ تا اینکه در سال ۱۳۶۸ میلادی به کلی از بین رفت.

امپراتوری مغول از وحدت قبایل مغول و دیگر قبایل ترک تحت فرماندهی چنگیز خان به وجود آمد. چنگیز خان در سال ۱۲۰۶ به‌عنوان فرمانده کل مغول‌ها معرفی شد. امپراتوری، تحت رهبری او و فرزندانش در همه جهات جغرافیایی به سرعت رشد کرد. امپراتوری پهناوری که جهان شرق را به جهان غرب پیوند می‌داد و در نهایت به‌عنوان یک «تسویه حساب» فرهنگی در جهان عمل کرد. تحت فرماندهی مغولان، فناوری‌های جدید، کالاها و ایدئولوژی‌های مختلف در سراسر اوراسیا منتشر شد. محدوده این مبادلات از نقشه‌نگاری تا صنعت چاپ و از کشاورزی گرفته تا نجوم گسترش داشت. امپراتوری مغول سپس به چند پاره تقسیم شد و آخرین آن سلسلهٔ یوان بود.