کتاب شاهد عینی

تصاویر چه جایگاهی در بین سایر انواع شواهد و مدارک تاریخی دارند؟ در کتاب «شاهد عینی» پیتر برک به بررسی آثار تصویری، عکس‌ها، فیلم‌ها، و دیگر رسانه‌ها از بسیاری کشورها و دوره‌ها و کاربردهای عملی‌شان می‌پردازد. این کتاب با ارائۀ تصاویر فراوان فرصت‌ها و چالش‌های استفاده از تصاویر برای فهم دوران ما را از نظر می‌گذراند. برک با دفاعی کامل و جذاب از اهمیت امر بصری در مطالعۀ تاریخ استدلال می‌کند که تصاویر را نباید صرفاً بازتاب‌دهندۀ زمان و مکان‌شان دانست، بلکه باید آنها را امتداد زمینه‌های اجتماعی تولیدشان در نظر گرفت. نویسنده روش‌هایی را که مورخان هنر به‌طور سنتی برای تحلیل تصاویر به کار گرفته‌اند، توصیف و ارزیابی می‌کند و آنها را برای پرداختن به پیچیدگی‌های تصاویر بصری ناکافی می‌داند. برک در تدوین شیوه‌ای غنی‌تر برای تفسیر بصری توجه زیادی را معطوف روایت‌ها و شمایل‌های مذهبی و پوسترهای تبلیغاتی، سیاسی، کاریکاتور و همچنین نقشه‌ها می‌کند. این کتاب به سویۀ اقتصادی تصاویر نیز توجه دارد. برخی تصاویر مانند فیلم‌ها به‌خودی‌خود کالا هستند و برخی دیگر برای تبلیغ سایر محصولات خلق می‌شوند. مؤلف با تمرکز بر بازنمایی گروه‌های اجتماعی به کاوش در کلیشه‌ها و انگاره‌های بیگانگی و جنسیت نیز می‌پردازد. برک در این کتاب پرگستره و بسیار فهم‌پذیر ما را در درک نویدها و مخاطرات استفاده از شواهد بصری در تاریخ‌نگاری یاری می‌دهد.